مولاعلی(ع)
60
اِستَشِر اَعدائَکَ تَعرِف مِن رایِهِم مِقدارَعَداوتِهِم وَمَواضِعَ مَقاصِدِهِم .
بادشمنان خودمشورت کن وازرایشان اندازه
دشمنی ونقطه نظرشان رابشناس .
Consult your enemies to order to measure
the extend of their animosity and to learn
about their point of view.
دوری کن ازآنچه دشمنت فرماید
کزکارتودشمن گرهی نگشاید
باخصم به شورکوش تاازرایش
میزان خصومتش بدستت آید.
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری : م.الف زائر
مولاعلی(ع)
59
اِستَحیوامِن الفِرارفَاِنّهُ عارُفِی الاَعقابِ وَنارُیَومَ الحِسابِ.
ازفراردرجنگ شرم بداریدزیرابرای اعقاب شماعاردارد
وشمارادرروز حساب به آتش جهنم اندازد.
Be ashamed to flea when fighting in a
battle ; for it brings forth disagree to your
descendants and the fire of hell to yourself
on the day of judgement.
مردانه به جنگ کوش اندرپیکار
مگریز جونامزد زمیدان . که فرار
دراین دنیاست بهراعقاب توعار
درآن دنیاست بهراعمال تو نار
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م.الف زائر
مولاعلی(ع)
58
اِزجِرِالمَسئی بِثَوابِ المُحسِن .
باپاداش دادن به نیکوکاربدکاررازجرکن .
Punish the malfactor by rewarding the benefactor.
هرجاکه گلی است گرعزیرش داری
خودخاربدین طریق بیند خواری
بادادن پاداش به نیکوکاران
بدکاران راخجل کن ازبدکاری
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م.الف زائر
مولاعلی (ع)
57
اِرفَق بِالبَهائِمِ وَلاتَسُوءبِلحمِهاوَلاتَحمِل عَلَیها فَوقَ طاقَتِها.
به چارپایان رحم آرو تن آنان رامیازاروبرآنان بیش ازطاقتشان بارمگذار.
Be kind to park animals, do not hurt
them and don not load them more than
their ability to bear.
پیوسته به حال چارپایان رحم آر
مگذاربه پشتشان فزون ازحد بار
چوننیست زبانشان که تاشکوه کنند
هردم مرسان برتن آنان آزار
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م.الف زائر
مولا علی (ع)
56
اِرضَ لِلنّاسِ بِِِما تَرضاهُ لِنَفسِک .
آنچه برای خود می پسندی برای مردم بپسند.
Wish for the people what you wish for yourself.
مپسند که دیگری فتددرته چاه
اماتورسی بمسند عزت وجاه
هرچیز که بهر خویشتن می خواهی
آنرازبرای دیگران نیز بخواه
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
==
گردآوری: م.الف زائر
مولاعلی (ع)
55
اُذکُر مَعَ کُلِّ لَذّهِِ زَوالَهاوَمَعَ کُلِ نِعمَهِِ اِنتِقالَها.
درهرلذتی زوال آن ودرهرنعمتی انتقال آن را بیادآر.
In pleasure think of its end , and
in affluence of its passing.
درعیش که جسم روح وحالی دارد
یادآر که هرخوشی ملالی دارد
هرشادی ولذتی زوالی دارد
هرنعمت نیز انتقالی دارد
=
نرجمه شعر ی وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م .الف زائر
مولاعلی (ع)
54
اِذ الَم تَکُن عالِماناطِقا فَکُن مُستَمِعاََواعیا.
اگرگوینده دانا نیستی شنونده پذیراباش.
If you are not a learned speaker , be
a learning listener.
یاناطق عالم توانائی باش
یاسامع تشنه پذیرائی باش
یاآنکه چوشمع مجلس آرائی باش
یااینکه چوپروانه شکیبائی باش
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری : م.الف زائر
مولاعلی (ع)
53
اِذاکَمَلَ العَقلُ نَقَصتِ الشّهوَه .
وقتی عقل روبه کمال نهد شوت نقصان یابد.
When mind attains perfection , passions decrease.
عاقل اگر ازگناه خسران بیند
بی عقل زیان ازآن دوچندان بیند
آن روز که عقل تونهد رو به کمال
روزی است که شهوت تونقصان بیند
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م.الف زائر
مولاعلی (ع)
52
اِذ اکانَ القَضاءَ لایُرَدُّ فَالاِحتِراسُ باطِلُ .
اگر قرارباشد که سرنوشت بازنگردد پرهیز ازآن بیهوده است .
When something is predestined there is
no use trying to scape from it .
باعلم هزاردرددرمان کردن
باعقل هزارمشکل آسان کردن
فی الجمله تمام راتوان کردن لیک
پرهیز زسرنوشت نتوان کردن
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری : م.الف زائر
مولاعلی (ع)
51
اِذاقَدّمتَ الفِکرَ فی اَفعالِکَ حَسَنت عَواقِبکَ فی کُلِّ اَمرِِ.
اگر درکارها ازآغازفکرکنی کارهایت به خوبی انجام می شود.
If you think before every action it
will be carried out successfully.
بادیده باز پاچو درراه نهی
هرجاکه به مانعی رسیدی بجهی
گرفکرکنی به کارها ازآغاز
هرکاری رابه نیکی انجام دهی
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م .الف زائر
مولاعلی (ع)
50
اِذاقَدَرتَ عَلی عَدوِک فَاجعَلِ العَفوَ عَنهُ شُکراََلِلقُدَرهِ عَلَیِهِ .
When you have prevailed upon your
enemy forgive him, and thus, thank God
for giving you the power over your enemy.
گرپاکدلی متاب از رافت رو
بدخواه مشو مکن بکین توزی خو
برخصم چوغالب آمدی عفوش کن
شکرانه انکه چیره گشتی براو
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری : م.الف زائر
مولاعلی (ع)
49
اِذافارَقتَ ذَنباََفَکُن نادِماََ.
چون ازگناه بپرداختی پشیمان باش
When you have done a sin, repent.
تادرپی توبه چشم کس تر نشود
خودبارگناه اوسبکتر نشود
زان پس که گنه کنی پشیمان می باش
شایدکه گناه تو مکررنشود
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م.الف زائر
==
مولاعلی (ع)
48
اِذاظَهَرَغَدرُالصدّیقِ سَهُلَ هِجرُهُ .
وقتی که خدعه ودوروئی دوست آشکارشود, جدائی
ازاوآسان می شود.
When a friend turns deceitful, it becomes
easy to be away from him.
تادوست به مهر برسرپیمان است
زوسیرشدن سیر شدن ازجان است
وان روزکه خدعه ودوروئی بکند
روزی است کزو جداشدن آسان است
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م.الف زائر
مولا علی (ع)
47
If a speech accords with the speaker's
intention audience if; otherwise , it falls flat.
هرجا سخن ازدل سخنگو برخاست
آنرا شنونده گرپذیرفت رواست
وانجاکه دل وزبان نمی یاید راست
هرچند سخن بجای باشد زیباست
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م .الف زائر
مولاعلی (ع)
46
اِذاصَنَعتَ مَعروفاََفاستُرهُ , اِذاصُنِعَ اِلَیکَ مَعروفُ فَانشُرهُ .
اگرنکوئی کردی پوشیده بدارواگرکسی باتونکوئی کرد آشکارساز.
Hide the good you do; reveal the good done to you.
ای آنکه به عرصه مروت مردی
وی انکه به بخشش وسخاوت فردی
پوشیده مداراگر نکوئی دیدی
پوشیده بدار اگر نکوئی کردی
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری : م.الف زائر
مولاعلی (ع)
45
اِذارَاَیتَ مَظلوماََفَاَعِنُه عَلیَ الظالِمِ .
هرگاه ستمکشی رابه بینی , برضدستمگر یاری اش کن .
Help the oppressed against the oppressor.
بگرین ره مردم حقیقت جو را
بربندلب مردم باطل گو را
هرجاکه ستم رسیده ای رادیدی
بررغم ستمکار مددکن اورا
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م.الف زائر
44
اِذارَایتَ فی غَیرِک خُلقاََ ذَمیماََفَتَجَنّب مِن نَفسِک .
When you find a fault in another person
avoid a similar one on your part.
ازدامن خویش لکه ننگ بشوی
هرعیب کزان باخبری ترک بگوی
هرخوی بدی که یافتی دردگری
درخودهم اگردیدی ازآن دوری جوی
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م.الف زائر
مولاعلی (ع)
43
اِذارَاَیتَ عالِما فَکُن لَهُ خادِماََ.
When you see a learned man obey him.
دربحر کمال ازپی گوهر باش
همصحبت دوستان دانشورباش
بادانشمند چون فتادت سروکار
درخدمت اومطیع و فرمانبرباش
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری : م.الف زائر
=
گردآوری: م. الف زائر
مولاعلی (ع)
42
اِذاحَلَلتَ بِاللئامِ فَاعتَللِ بِالصیامِ .
وقتی که برلئیم وارد شدی روزه داری رابهانه کن .
When you visit a miser pretend fasting.
دون طبع لئیم چون شود مهماندار
گوئی به مصیبتی عجب گشته دچار
هرروز که بالئیمت افتد سروکار
درخانه او. به روزه داری عذرآر.
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م.الف زائر
مولاعلی(ع)
41
اَربَعُ البَضائِع اصطِناعُ الصنائِع .
سودمندترین جنس نیکوکاری است.
The most profitable commodity is good deed.
بامردم اگر توراسرغمخواری است
باتوهمه راب روز سختی یاری است
پرسودترین جنس به بازارجهان
احسان ومددکاری ونیکوکاری است
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م. الف زائر
مولاعلی (ع)
40
اَحسَنُ الکَلامِ مازانَهُ حُسنُ النّظامِ وَفَهمَهُ الخاصُ وَالعامُ.
بهترین سخن آن است که به زیور نظم وترتیب
آراسته وبری خاص وعام قابل فهم باشد.
The best speech is that which is decorated with
regularity and understandable to both learned and
common people.
آن است پسندیده ترین نوع کلام
کزآغازش چو بنگری تاانجــــــــــام
هم نظم شدست زیورش هم ترتیب
هم خاص بردبمعنی اش پی هم عام .
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م.الف زائر
==
مولا علی (ع)
39
اَحسَنُ النّاس عَیشاََ مَن عاشَ النّاسُ فی فَضلِه .
زندگی کسی بهترازهمه است که مردم
درسایه او آسوده زیست کنند.
The best life is lived by the man under
whose auspices people can live comfortably.
مردی که فتوت است سرمایه او
برتر زهمه است در شرف پایه او
آن ازهمه خوبترکندزیست که خلق
آسوده کنند زیست در سایه او
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م.الف زائر
=
گردآوری: م .الف زائر
مولاعلی (ع)
38
اِحذَروُاتَنافُرَالنِعَمِ فَماکَلُّ شارِدِِبِمَردوُد.
بپرهیزید ازروزی که نعمت ها ازدستتان برود
چون هرچه ازدست رفت دیگر به دست نمی آید.
Avoid the day when you will be
deprived of your affluence for
anything which is gone may not
become available again.
این نعمت وافری که دردستت هست
شکرش بگذاروهیچ مشمارش پست
مگذاررود نعمتت ازدست برون
چون هرچه که رفت بازناید دردست .
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری : م.الف زائر
مولاعلی (ع)
37
اَجَلُّ الاُمراءِمَن لَم یَکُنِ الهَوی عَلَیهِ اَمیرُ.
گرانپایه ترین فرماندهان کسی است که
فرمانبر هوای نفس خود نمی باشد.
The greatest commander is the one
who does not obey his passions.
انکس که بود جماعتی راسرور
بایدکه برون کند هوس ها ازسر
آنست گرانپایه ترین فرمانده
کاونیست زدیو نفس خود فرمانبر
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م. الف زائر
مولاعلی(ع)
36
اِتَّقوُامَعاصیَ الخَلَواتِ فَاِن الشاهِدَعَلَیکُم هُوَالحاکِمُ .
ازگناه درخلوت نیزبپرهیزید چون آن که شاهد
شماست درباره شما داوری خواهد کرد.
Avoid committing sins in privacy for he
who is your witness will judge you.
پرهیزکن ازننگ معاصی ای مرد
درخلوت نیزگرد این ننگ مگرد
کانجای هم آنکه باتو وناظرتست
درحق تونیز داوری خواهد کرد.
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت .
=
گردآوری : م.ا لف زائر
مولاعلی (ع)
35
اِتّقُوادَعوهَ المَظلوُمِ فَاِنَّهُ یَساَلُ اللهَ حَقّهُ وَاللهُ سُبحانَهُ
اَکرَمُ مِن اَن یُساَلَ حَقّاََالااَجابَ .
ازدعای مظلوم بپرهیزید چون او ازخداوند حق خودرامی
خواهدوخداوند تعالی بزرگتر ازآن است که مستحقی
ازاو حق خودرابخواهد واو ندهد.
Beware of an oppressed person's prayer for he
asks God what he deserves and God is greater
than to refuse a deserving man his right.
پرهیزکن ازدعای مظلوم فکار
کاوخواهد خواست حق خویش از دادار
ایزدهم ازآن بزرگتر می باشد
کاوحق ندهد به آن که باشد حق دار
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م .الف زائر
مولاعلی(ع)
34
اِتعِظوابِمَن کانَ قَبلَکُم قَبلَ اَن یَتّعِظَ بِکُم مَن کانَ بَعدَکُم.
ازسرنوشت کسی که پیش از شما بوده پندگیرید
قبل ازآنکه کسی بعد ازشماازسرنوشت شما پندگیرد.
Take a lesson from he fate of those who have
come before you lest people will take lesson
from your fate after you.
پیش ازتو اگر کسی فتادست به بند
زین واقعه پندگیر وبیهوده مخنـــــــــد
ورنه تو به بند افتی وبعد ازتـــــــــــو
ازواقعه تو دیگری گیرد پنـــــــــــــــــد.
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآور ی: م.الف زائر
مولاعلی (ع)
33
اَتعَبُ النّاسِ قَلبَاََمَن عَلَت هِمتُهُ وَکَثُرَت مُرُوتُهُ وَقَلّت ثَروَتُهُ .
دل غمین ترازهمه کسی است که همتش بلند
ومردانگی اش بسیارو دستش تهی باشد.
The most grieved man is the one who is
courageous , generous and impoverished .
آنجای که بدبختی وبداقبالی است
بیش ازهمه کسی بدحالی است
کاوصاحب عمتی وعزمی عالی است
جودوکرمش فزون ودستش خالی است .
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م.الف زائر
مولاعلی (ع)
32
اَبخَلُ النّاسِ مَن بَخِلَ عَلی نَفسِه بِمالِه وَسَمَحَ بِه لِوارثِهِ .
بخیل ترین مردم کسی است که ازمال خویش به
خود بخل ورزد وبوارث خودبخشش کند.
The most avaricious man is he
who does not take advantage of his property
and leaves it to his heir.
آن ازهمه کس تنگ نظرتر افتاد
کاو بررخ خودباب سعادت نگشاد
ازثروت خویش هیچ خودبهره نبرد
وآن راهمه بهر وارث خویش نهاد
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری : م. الف زائر
مولاعلی (ع)
31
اِذاجَنَیتَ فَاعتذِر اِذاجُنیِ عَلَیکَ فَاغفِر.
چون بدی کردی عذربخواه وچون برتوبدکردند ببخش .
When you wrong someone apologize; when
a wrong is done to you forgive.
دوری زبدی کن وبه نیکی میکوش
چون آب بروی آتش کینه مجوش
باکس چو بدی کنی ازاو عذربخواه
ورباتوکسی بدی کند چشم بپوش .
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری : م.الف زائر
مولاعلی(ع)
30
اِذابَلَغَ الّلَئیم فَوقَ مِقدارِه تَنَکّرَت اَحوالُهُ .
وقتی که پست نهاد به مقامی بلند ترازقدر
خودرسد احوالش دیگرگون گردد.
When a mean man reaches a position
greater than his capacity ,he changes
his behavior.
گردد چومقام سفله ازحد افزون
خدوبینی اورود زاندازه بــــــرون
چون پست نهاد پایه ای یافت بلند
رسم وره اونیز شود دیگرگون
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م. الف زائر
مولاعلی (ع)
29
اِذاَقبَلَتِ الدُنیاعَلی اَحَدِِاَعارَتهُ مَحاسِنَ غَیرِِه وَاِذااَدبَرَت
عَنهُ َسَلَبَتهُ مَحاسِنَ نَفسِه .
وقتی که دنیا به کسی رومی کندنیکوئی های غیرراهم
باو عاریه می دهد وهنگامی که ازاو برمی گردد
نیکوئی های خودش رانیزاو اومی گیرد.
When a man becomes prosperous, virtues
of others will be attributed to
him ; but when in hard circumstance
his own virtue will be denied.
اقبال چو باکسی مدد فرماید
عیبش همه درچشم هنربنماید
وانگاه که روز گارازوبرگردد
هرحسنکه دارد بنظرعیب آید.
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م. الف زائر
مولاعلی(ع)
28
اِذااَطعَمتَ فَاَشبِع .
اگر گرسنه ای راغذامی دهی سیرش کن .
When you feed a hungry man feed him up.
کاری چوکنی بسود هر خسته زار
مپسند که ناتمام ماند آن کار
خواهی چوگرسنه راطعامی بدهی
سیرش کن وبازنیمه سیرش مگذار
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م. الف زائر
مولاعلی(ع)
27
اَخوُکَ مَن واساکَ فِی الشِدّهِ.
برادرتوکسی است که درسختی تورایاری کند.
He who helps you in need ; is your brother indeed.
چون ازتوبرادرتو بیزارشود
هرچندکه یارتست زاغیارشود
آنست برادرتوکاندرسختی
برتوبرادرانه غمخــــــــــوارشود.
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
مولاعلی(ع)
26
اَحمَقُ النّاسِ مَن ظَنَّ اِنَّهُ اَعقَلُ النّاس .
بی خردترازهمه کسی است که خودراخردمند ترازهمه پندارد.
Most foolish man is one who considers
himself as wisest.
آن کس که به خود غره بود کوروکراست
زین روی زعیب خویشتن بی خبراست
آن کزهمه خودراشمرد عاقل تر
نیک ارنگری و ازهمه بی عقل تراست
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
م. الف زائر
25
اَحمَدُمِنَ البَلاغَهِ الصُّمتُ حینَ لایَنبَغَیِ الکَلام.
هنگامی که سخن گفتن سزاوارنیست
خاموشی بهترین سخن است.
When speaking is inopportune ; silence
is better than eloquance.
آنجا که صلاح کاردر دم زدن است
خاموش مباش تازبان دردهن است
وآنجاکه دم ازسخن فروباید بست
خاموشی محض بهترازهرسخن است
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م. الف زائر
مولاعلی(ع)
24
اَحَقُّ النّاسِ بِالرحمَهِ عالِمُ یَجری عَلیهِ حُکمُ جاهِلِِ
وَکَریمُ یَستولی عَلَیهِ لَئیمُ وبِرُیُسلّطُ عَلَیهِ فاجِرُ.
سزاوارترین مردم به رحمت دانائیاست که بفرمان نادانی باشد
وکریمی است که گرفتارلئیمی شود وپرهیزگاری است که
دجار نابکاری گردد.
Those who deserve most mercy are a wise man
subordinated to a fool , a generous man dominated by a
miser , a virtuous man subjugated to a libertine.
دانی چه کسی زحق خودمحروم است
عالم که به حکم جاهلی محکوم است
عادل که به چنگ ظالمی مغلوب است
زاهدکه به ظلم فاسقی مظلوم است .
=
ترجمه شعری وانگیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری : م. الف زائر
مولاعلی(ع)
23
اِحفَظ رَاسِکَ مِن عَثرَهِ لِسانِکَ .
مگذارلغزش زبان سرترابرباددهد.
Do not let your tongue error cause your
head to be lost.
بیجابه سخن هرکه زبان رابگشاد
ای بس که به یک سخن زهستی افتاد
هرگز سخن ای دوست نسنجیده مگوی
مگذارزبان دهد سرت رابرباد
=
ترجمه شعری وانگلیسی
ابوالقاسم حالت
=
گردآوری: م. الف زائر
