کتاب هزارگوهر- احادیث ازشماره 971 تا 980

احادیث ازشماره971  تا 980

مولاعلی ع

==

971 «یُستَدَلُّ عَلىَ العاقِلِ بِاربَعِِ بِالحَزم ِوَ الاِستِظهارِ

وَ قِلَّةِ الاِغتِرارِ وَ تَحصینِ الاَسرارِ»

 از دور اندیشى و پشتیبان گرفتن و کمتر مغرور شدن

 و راز نگه‏دارى انسان، به خردمندیش پى برده مى ‏شود

    نشان باشد از عقل و تدبیر، حزم

    بکارى چو گردید عزم تو جزم‏

 دگر راز دارىّ و ترک غرور

 سوم پشت گرمى بوقت فتور

==

972 «یُستَدَلُّ عَلَىَ الاِدبارِ بِاربَعِِ سوءُ التَّدبیرِ وَ قُبُحِ التَّبذیرِ

وَ قِلَّةِ الاِعتِبارِ وَ کَثرَةِ الاِغترار»

 از چهار چیز به برگشت روزگار پى برده مى‏شود، سوء

 تدبیر، اسراف، کمتر عبرت گرفتن و غرور زیاد

    بر ادبار باشد دلیل این چهار

    نیاموختن عبرت از روزگار 

 دگر سوء تدبیر و اسراف نیز

ز کف دادن از عجب و غفلت، تمیز

==

973 «یُستَدَلُّ عَلى عَقلِِ کُلِّ امرِء بِما یَجرى عَلى لِسانِه» 

از آنچه بر زبان هر کسى جارى مى‏گردد 

به خردش پى برده مى‏ شود

شود آنچه جارى تو را بر زبان

کنى هر چه از زشت و زیبا بیان

 دلیل است بر عقل و بر راى تو

 نسنجیده باشد اگر، واى تو

974 «یُستَدَلُّ عَلى کَرَمِ الرَّجُلِ بِحُسنِ بُشرِهِ وَ بَذلِ بِرِّهِ»

 گشاده روئى و نیکى کردن انسان دلیل بر 

جوانمردى او است

دلالت کند بر کرم روى خوش 

بود روى خوش آیت خوى خوش‏ 

دگر بذل احسان و نیکىّ و جود

چنین است پاکىّ اصل و وجود

975 «یُستَدَلُّ عَلى الیَقینِ بِقَصرِ الأَمَلِ

وَ اِخلاصِ العَمَلِ وَ الزّهدِ» 

کوتاهى آرزو و اخلاص در عمل و کناره ‏گیرى

 از دنیا دلیل بر یقین انسان است

حکایت کند این سه چیز از یقین،

ز ایمان و از استوارىّ دین

 یکى نیّت پاک و قصد نکو

‏ دگر زهد و کوتاهى آرزو

==

976 «یُستَدَلُّ عَلى مُروّةِ الرَّجُلِ بِبَثِّ المَعروفِ

وَ بَذلِ الإحسانِ وَ تَرکِ الاِمتنانِ»

 منتشر ساختن نیکى و احسان و دورى از 

منّت گذاشتن دلیل بر جوانمردى است

بود این سر از راد مردى نشان

پراکندن نیکى اندر جهان

 ز منّت گذارى حذر داشتن

 دگر بذر جود و سخا کاشتن‏

977 «یُستَدَلُّ عَلىَ اللَّئیمِ بِسوء الفِعلِ

 وَ قُبحِ الخَلقِ وَ ذَمیمِ البُخلِ» 

بد کردارى و زشتخوئى و بخل نکوهیده نشانه ‏هاى 

شخص ناکس و پست است

دلالت کند بخل و کین بر لئیم

دگر زشتخوئى و خلق ذمیم

 دگر سوء رفتار و کردار بد

‏ تو را عار مى‏باید از کار بد

978 «یُستَدَلُّ عَلى عَقلِ الرَّجِلِ بالعِفَّةِ وَ القِناعَةِ»

 پاکدامنى و قناعت دلیل بر عقل انسان است

ز پاکى چو یابد کسى زیب و فرّ

بود از قناعت هم او بهره‏ور،

، یقین دان نباشد بجز عاقل او

 چو نادان ندارد چنین خلق و خو

==

979 «یَنبَغی لِمَن اَرادَ صَلاحَ نَفسِهِ وَ اِحرازَ دینِهِ

 اَن یَجتَنَبُ مُخالَطَةَ أَبناء الدُّنیا»

 کسى که قصد اصلاح خود و حفظ دینش را دارد، باید

 از آمیزش با اهل دنیا بپرهیزد.

چو باشد ترا قصد تهذیب خویش

چو خواهى نگهدارى آئین و کیش

 سزد گر کنى گوشه ‏اى اختیار

 تو از اهل دنیا شوى بر کنار

980 «یَنبَغی لِمَن عَرَفَ سُرعَةَ رِحلَتِهِ اَن یُحسِن َالتّاهُّبَ لِنَقلِه»

 کسى که میداند بزودى از این جهان رخت بر خواهد 

بست، باید ساز و برگ رفتنش را بخوبى فراهم کند

چو کس باشد آگه ز تعجیل مرگ

سزد گر بود در پى ساز و برگ‏

 بخوبى فراهم کند زاد ره‏

 نگردد بروز جزا رو سیه‏

=

کتاب هزارگوهر

سیدعطاء الله مجدی

=

گردآور ی : م .الف زائر